در زبان روسي جايگاه كلمات در جمله مي تواند به سادگي تغيير كند بدون اينكه در نقش آنها تغييري ايجاد شود. اين بدان دليل است كه نقش كلمات در روسي بر اساس حروف پاياني يا پسوند آنها مشخص مي شود نه جايگاه آنها. از اين پسوند ها براي شناسايي نقش هر كلمه در جمله استفاده مي شود.
حالت ها يا پادژها (Падеж) به شكل هايي از اسامي، صفت ها، ضماير و اعداد گفته مي شود كه نشان دهنده نقش آنها در جمله است. در زبان روسي در بيشتر موارد اين حالت ها از طريق پسوند واژه شناسايي مي شوند، گرچه ايجاد تغييراتي در بن واژه نيز ممكن است.
زبان روسي 6 حالت يا پادژ دارد: فاعلي (Nominative)، مفعولي مستقيم (Accusative)، مفعولي غير مستقيم (Dative)، مالكي (Genitive)، ابزاري (Instrumental)، حرف اضافه (Prepositional)
در هر حالت يا پادژ هر كلمه يك حالت مفرد و يك حالت جمع دارد. در نتيجه يك اسم مي تواند 12 شكل متفاوت داشته باشد. 6 شكل مفرد و 6 شكل جمع. اين همه ممكن است كه شكل واژه در 2 يا چند حالت مشابه هم باشد يا يك واژه براي همه حالت ها يك شكل داشته باشد.
حال به صورت مختصر حالت ها را در زبان روسي بررسي مي كنيم:
فاعلي (Nominative): حالت فاعلي به فاعل جمله اشاره مي كند. فاعل به معناي واژه اي است كه فعلي را در جمله انجام مي دهد. به مثال زير توجه كنيد:
Студент говорит. (دانش آموز صحبت مي كند.)
در جمله بالا دانش آموز فاعل جمله به حساب مي آيد.
مفعولي مستقيم (Accusative): حالت مفعولي مستقيم به مفعول مستقيم جمله اشاره مي كند و در مقابل حالت مفعولي غير مستقيم قرار مي گيرد. به مثال زير توجه كنيد:
Студент читает книгу. (دانش آموز كتاب مي خواند.)
در اين جمله كتاب مفعول مستقيم جمله است. براي درك بهتر مفعول مستقيم بهتر است مفعول غير مستقيم را هم بشناسيد.
مفعولي غير مستقيم (Dative): حالت مفعولي غير مستقيم به مفعول غير مستقيم در جمله اشاره مي كند. به مثال زير توجه كنيد:
Студент пишет письмо сестре. (دانش آموز نامه اي به خواهر مي نويسد.)
در اين جمله ما دو مفعول داريم: نامه و خواهر. نامه مفعول مستقيم جمله و خواهر مفعول غير مستقيم جمله خواهد بود. البته يك جمله مي تواند تنها داراي يك مفعول غير مستقيم هم باشد. در رابطه با روش شناسايي مفعول مستقيم و غير مستقيم بعدا بيشتر صحبت خواهيم كرد.
مالكي (Genitive): حالت مالكي به مالكيت چيزي توسط ديگري اشاره مي كند. به مثال زير توجه كنيد:
Работа студента очень интересная. (كار دانش آموز زبان روسي بسيار جالب است.)
در جمله بالا كار متعلق به دانش آموز است پس واژه كار در حالت مالكي قرار خواهد گرفت.
ابزاري (Instrumental): حالت ابزاري به ابزاري اشاره مي كند در جمله كاري توسط آن انجام شده. به مثال زير توجه كنيد:
Студент пишет ручкой. (دانش آموز با يك مداد مي نويسد.)
در جمله بالا مداد در حالت ابزاريست چراكه از آن به عنوان يك ابزار استفاده شده.
حرف اضافه (Prepositional): حالت حرف اضافه معمولا به مكاني اشاره مي كند كه اتفاق در آن رخ داده. به مثال زير توجه كنيد:
Студент живёт в Москве. (دانش آموز در مسكو زندگي مي كند.)
در جمله بالا واژه مسكو (Москве) به همراه حرف اضافه в مجموعا حالت حرف اضافه را ايجاد مي كنند.
تاثير هر حالت بر كلمات
در درسهاي بعد در رابطه با تاثير هر حالت بر روي جملات بيشتر صحبت خواهيم كرد.