اسامي مذكر در زبان روسي ممكن است به يك حرف بي صدا، صدادار يا حرف ь- ختم شوند. بخش زيادي از اسامي مذكر قابل صرف به حرف بي صدا يا حرف ь- ختم مي شوند. گروهي از اسامي مذكر هم به حروف а/-я- ختم مي شوند كه معمولا شامل اسامي مورد استفاده براي جانداران مذكر مي شود. اسامي مذكري كه به حروف ديگر ختم مي شوند اسامي غير قابل صرفي هستند كه از زبان هاي ديگر وارد روسي شده اند.
اسامي مذكر ختم شده به حروف بي صدا
در بيشتر موارد اسامي ختم شده به حروف صدادار يا حرف й- مذكر هستند. در اين مورد استثناهاي كمي وجود دارد. براي مثال اسامي زنان، اسامي روزنامه ها و اسامي خنثي كه براي درياچه هاي استفاده مي شود. در پايين مي توانيد نمونه هايي از اسامي مذكر ختم شده به حروف بي صدا را ببنيد:
студент (دانش آموز) диплом (ديپلم-مدرك)
музей (موزه)
اسامي مذكر ختم شده به حرف صدادار
به صورت عمومي اسامي مذكر ممكن است به هر حرف صداداري ختم شوند. اين دسته از اسامي شامل اسامي مورد استفاده براي مردان يا موجودات نر و اسامي غير قابل صرف وارد شده به زبان روسي مي شود. توجه داشته باشيد كه اسامي با جنسيت مشترك هم به حرف صدادار ختم مي شوند و اين اسامي ممكن است مانند اسم مذكر يا مونث عمل كنند. اسامي مذكري كه به حروف صدادار ختم مي شوند شامل موارد زير مي شوند:
اسامي كه به a/-я ختم مي شوند و به يك فرد مذكر اشاره مي كنند
جنسيت گرامري اين اسامي از طريق جنسيت زيستي آنها شناسايي مي شود. اين اسامي مي توانند به زيردسته هاي زير دسته بندي شوند:
اسامي افراد مذكر (اسامي خاص). اسامي محدودي در زبان روسي وجود دارند كه به –a ختم مي شوند. (اسم هاي مذكر معمولا به حرف بي صدا يا –й ختم مي شوند. گاهي كوتاه شده برخي اسم ها هم ممكن است به a/-я- ختم شود) اسامي زير نمونه هايي از اسم هايي هستند كه به –a ختم مي شوند:
Никита – Nikita (اسم كامل روسي)
Саша – Sasha (شكل كوتاه شده Александр)
اسامي عامي كه به افراد مذكر اشاره مي كنند
اين گروه از ريشه مذكر هستند. به مثالهاي زير توجه كنيد:
дедушка (پدر بزرگ) папа (بابا)
дядя (عمو/دايي)
اسامي مركب مشتق شده از اسامي مذكر
با اضافه شدن پسوند هاي متفاوتي مانند ишка, -ка, -ха, -ля, -ишко, -ище- و … اسامي جديدي از اسامي مذكر مشتق مي شود كه معمولا در زبان محاوره اي مورد استفاده قرار ميگيرد. به مثالهاي زير توجه كنيد:
мальчишка (بچه شيطان / مشتق شده از мальчик به معناي پسر بچه) домишко (خانه كوچك / مشتق شده از дом به معناي خانه)
городище (كلانشهر / مشتق شده از город به معناي شهر)
اسامي غير قابل صرف كه به نام مكان ها اشاره مي كنند
اسامي مكان هاي جغرافيايي كه از زبان هاي ديگر وارد روسي شده اند به جنسيت اسم اصلي آنها در زبان روسي وابسته اند. براي مثال نام شهرها در زبان روسي مذكر است چراكه واژه شهر (город) يك اسم مذكر است. به مثال هاي زير توجه كنيد:
Гонолулу (هونولولو) Сан-Тропе (سنت-تروپز) Токио (توكيو)
Алма-Аты (آلماتي)
با توجه به مذكر بودن واژه جزيره (остров) اسامي جزيره ها هم مذكر هستند. به مثال هاي زير توجه كنيد.
Капри – Capri (كاپري) Антигуа – Antigua (آنتيگو)
Корфу – Corfu (كرفو)
اسامي حيوانات و پرندگان كه به حروف е, -и, -o- و … ختم مي شود
اين اسامي، اسامي هستند كه از زبان هاي ديگر وارد روسي شده اند. به مثال هاي زير توجه كنيد:
шимпанзе (شانپانزه) какаду (طوطي كاكل سفيد) пони (اسبچه)
фламинго (فلامينگو)
اسامي مورد اشاره براي افراد مذكر كه به е, -и, -o- ختم مي شوند.
اين اسامي از زبان هاي ديگر وارد روسي شده اند. به مثال زير توجه كنيد:
рефери (داور)
اسامي غير قابل صرف براي اشياء
اين اسامي، اسامي هستند كه از زبان هاي ديگر وارد روسي شده اند. جنسيت اين اسامي معمولا با توجه به واژه روسي كه به دسته اصلي آنها اشاره مي كند مشخص مي شود. براي تشخيص جنسيت آنها بايد به لغتنامه مراجعه كنيد. به مثال هاي زير توجه كنيد:
Кофе (به معناي قهوه، البته در زبان محاوره اي به صورت اسم خنثي هم مورد اشاره قرار ميگيرد.) торнадо (به معناي گردباد، از آنجا كه اسم ريشه آن ветер به معناي باد يك اسم مذكر است، اين اسم هم مذكر است.)
хинди (به معناي هندي، از آنجا واژه ريشه آن язык به معناي زبان يك واژه مذكر است.)
اسامي مذكر ختم شده به ь-
قواعد كمي براي شناسايي جنسيت اسامي ختم شده به –ь وجود دارد پس توصيه ما استفاده از لغتنامه براي اطمينان از جنسييت اين اسامي است. دسته هاي زير از اسامي ختم شده به ь- مذكر هستند:
– اسامي اشاره كننده به افراد مذكر:
учитель (معلم) вратарь (دروازه بان) парень (فرد، شخص)
король (شاه)
– ماه هاي سال:
январь (ژانويه) февраль (فوريه)
июнь (ژوئن)
– اسامي كه به тель- ختم مي شوند:
выключатель (كليد برق)
двигатель (موتور)
اسامي مونث در زبان روسي
اسامي مونث در زبان روسي ممكن است به حرفي بي صدا، با صدا يا حرف –ь ختم شوند. بخش بزرگي از اسامي مونث قابل صرف به حروف -а/-я يا –ь ختم مي شوند. اسامي مونثي كه به حروف ديگر ختم مي شوند هميشه غير قابل صرف هستند.
اسامي مونث ختم شده به حرف بي صدا
اسامي مونثي كه به حروف بي صدا يا й- ختم مي شوند معمولا غير قابل صرف هستند. اين اسامي، اسامي خاصي هستند كه از زبان هاي ديگر وارد روسي شده اند، يا اسامي عامي هستند كه براي اشاره به زنان مورد استفاده قرار ميگيرند. مثلا واژه мадам به معناي مادام يك واژه مونث است. مثال هايي از اسمهاي خاص را هم مي توانيد در پايين ببنيد:
Шмидт (اشميت، نام خانوادگي)
Таймс (تايمز، اسم روزنامه)
اسامي مونث ختم شده به حرف صدادار
اسامي مونث ختم شده به a/-я-
در زبان روسي بيشتر اسامي كه به a/-я- ختم مي شوند مونث هستند. استثناها در اين مورد در بخش هاي “اسامي مذكر در زبان روسي” و “اسامي خنثي در زبان روسي” توضيح داده شده است.
اسامي مونث ختم شده به о/-е/-и/-ю-
اسامي مونثي كه به о/-е/-и/-ю- ختم مي شوند معمولا اسامي غير قابل صرفي هستند كه از زبان هاي ديگر وارد روسي شده اند. براي اين اسامي چك كردن در لغت نامه براي تشخيص بهتر جنسيت توصيه مي شود. البته گروه هايي از اسامي هستند كه قابل تشخيص هستند. اين گروه ها عبارتند از:
اسامي غير قابل صرفي كه به يك زن اشاره مي كنند
леди (ليدي، به معناي خانم)
اسامي غير قابل صرف رودخانه ها
Конго (كنگو، رود كنگو)
Миссисипи (مي سي سي پي)
برخي از اسامي غير قابل صرفي كه به اشياء اشاره مي كنند
در اين موارد جنسيت معمولا از طريق جنسيت اسمي كه به آن دسته اشاره مي كند مشخص مي شود:
авеню (خيابان پهن، از آنجا كه اسم ريشه آن улица به معناي خيابان يك اسم مونث است اين اسم نيز مونث است.)
медресе (مدرسه اسلامي، از آنجا كه اسم ريشه آن школа به معناي مدرسه يك اسم مونث است …)
اسامي مونث ختم شده به حرف ь-
بيشتر اسامي مونثي كه به ь- ختم مي شوند روش مشخصي براي تشخيص جنسيت ندارند. بهتر است براي تشخيص جنسيت اين اسامي به لغتنامه زبان روسي مراجعه كنيد. دسته هايي از اسامي مونث ختم شده به ь- به شرح زير هستند:
اسامي كه به افراد مونث اشاره مي كنند
мать (مادر)
дочь (دختر)
اسامي كه به жь, -шь, -чь, -щь- ختم مي شوند
ночь (شب) помощь (كمك)
брошь (سنجاق سينه)
اسامي كه به ость, -есть- ختم مي شوند
молодость (جواني)
свежесть (تازگي)
منبع:b-amooz.com
